Optimaal werkende installaties tijdens de hele levensduur van een gebouw? BIM = must

Als we de klimaatdoelstellingen van Parijs willen halen, hebben we in de bouw nog heel wat werk te verzetten. Gelukkig worden er ook flinke stappen gemaakt.
Wat ik soms in dat verhaal nog mis, is het totaalplaatje van integraal ontwerpen, gebruik maken van de nieuwste (ontwerp)technieken (BIM, VR)
én optimaal inspelen op de wensen en eisen van de gebruikers. Moeten we niet heel snel veel meer gebruik gaan maken van alle mogelijkheden die deze nieuwe technieken ons bieden?

Iedereen is het erover eens dat je echte duurzaamheid en energiebesparing niet bereikt met deeloplossingen. Met bijvoorbeeld alleen goede isolatie, alleen zonnepanelen op het dak of alleen duurzamere installaties. Het gaat om het geheel van maatregelen en hoe die met elkaar ‘samenwerken’.

Wij zien het als installatieadviesbureau dan ook als onze taak om over de grenzen van ons vakgebied heen te kijken. Wij kunnen immers nog zo goed adviseren over de installaties, als de kierdichting niet goed is, is dat bepalend voor het functioneren voor die installaties. We kijken dus altijd samen met de opdrachtgever, de architect, de constructeur en uitvoerende partijen naar het totaal van oplossingen. Daarmee vertel ik u overigens niets nieuws. Dergelijke samenwerking is gelukkig steeds meer gemeengoed in de branche.

BIM: de mogelijkheden zijn enorm

De rol van BIM in dat proces is cruciaal. Met een BIM-model kun je veel nauwkeuriger calculeren, technische tekeningen uitwerken, de constructies doorrekenen en allerlei (energie)simulaties doen. En je hebt alle informatie in één model voor het beheer en onderhoud. Want in het ontwerp een bepaald rendement bedenken is natuurlijk één. Er vervolgens na oplevering in het gebruik ook voor zorgen dat dit rendement wordt gerealiseerd en het binnenklimaat optimaal is, dat is een tweede.

Met BIM ontstaat een gebouwdossier waarmee we het totale technische beheer op ons kunnen nemen op een veel snellere en lean manier. We werken nu zelf ook aan de ontwikkeling van een innovatief gebouwmonitoringsysteem dat het mogelijk maakt om de energiestromen te meten en met draadloze sensoren continu het binnenklimaat te kunnen monitoren. Na oplevering kunnen we daarmee straks vanuit BIM 24/7 het volledige technische beheer verzorgen, de prestaties monitoren en actief bijsturen, zodat de prestaties daadwerkelijk worden behaald. 

BIM en virtual reality
Al die dingen zijn fantastisch aan BIM. Er is echter nog iets wat geweldig is aan BIM, maar waar ik (zeker in de installatietechniek) veel minder over hoor. En dat is dat we met behulp van het 3D model de opdrachtgever (en aannemer) van A tot Z mee kunnen nemen in de keuzes die we gedurende het hele proces maken.

Het renderen van 3D beelden duurde voorheen erg lang. Nu hebben we virtuele software, waarmee je vanuit het technische model relatief eenvoudig in de virtuele wereld van het gebouw staat. Met een VR-bril op ‘lopen’ onze opdrachtgevers dan ook direct door het gebouw en kunnen we functionaliteiten zichtbaar maken. Het hele proces is voor hen daardoor geen ‘ver-van-mijn-bed-show’ meer én we maken samen veel betere keuzes.

Veilig, comfortabel, gezond en inspirerend
Voor ons is dit misschien wel de grootste winst van BIM. Wij weten uit ervaring hoe cruciaal het is om het gebruik van het gebouw te doorgronden voor goed installatieadvies. Het is niet voor niets dat wij vrijwel altijd gaan ‘stage lopen’ bij onze opdrachtgevers, om meer inzicht te krijgen in hun werkprocessen en te beleven hoe het gebouw wordt gebruikt.

Als je dat goed door hebt, kun je een ideale omgeving creëren. Een omgeving die een positieve invloed heeft op hoe de gebruikers zich voelen. Die veiligheid en gemak biedt, gezond is en energie geeft.

Extra toegevoegde waarde
Vroeger zei men nog wel: “Stop er maar een flinke ketel in, dan is het zeker genoeg.” Dat kan allang niet meer, dat weet iedereen. Maar het installatieadvies écht afstemmen op het gebruik van het gebouw gebeurt nog niet genoeg, vind ik. Doordat wij dat, onder meer met behulp van BIM en virtual reality wel doen, lukt het ons bijvoorbeeld wél om binnen het budget die warmtepomp toe te passen. Als je precies weet wat je nodig hebt kun je immers met kleinere producten uit de voeten en dat scheelt in de initiële kosten én in het energieverbruik. Daarbij: hoe beter een gebouw is afgestemd op de behoeften van de gebruikers, hoe groter de (toegevoegde) waarde van het vastgoed. En ook dat is duurzaamheid.

Elke dag beter
Kortom: laten we vooral elke dag onszelf blijven verbeteren en blijven innoveren om het steeds beter te doen. Steeds duurzamer, steeds energiezuiniger, maar vooral ook: steeds beter afgestemd op het gebruik en de gebruikers van het gebouw. Uiteindelijk zijn het díe gebouwen die op de lange termijn de grootste waarde hebben voor onze samenleving.