Meer aandacht nodig voor circulaire installaties

Iedereen heeft het over circulair bouwen. Maar worden de installaties in gebouwen nu meer circulair ontworpen dan enkele jaren geleden? Wij zien geen grote gamechangers. Als je er niet scherp op bent, vervalt ieder project in het reguliere proces. Het laatste nieuws (31 januari 2022) van de stichting NMD (Nationale Milieu Database) is dat na actualisatie van de milieudata van installaties, zoals warmtepompen, de milieukosten van installaties zijn gestegen. Als oorzaak wordt aangegeven dat nu meer onderdelen, zoals koudemiddel zijn meegenomen in de berekening van de milieukosten. Daarnaast worden de nieuwe concepten en technologieën als oorzaak benoemd. Het gevolg is dat de installaties een dusdanig grote invloed op de score hebben gekregen, dat niet meer voldaan kan worden aan de Bouwbesluiteis (1,0 kantoor en 0,8 voor woonfuncties).

 

En wat gaat er nu gebeuren?

De rekenmethodiek wordt (tijdelijk) aangepast. Voor een aantal installaties mag een verrekenfactor worden toegepast. Hierdoor zijn deze installaties wel toepasbaar in ontwerpen zonder dat de Bouwbesluiteis wordt overschreden. Dit laat duidelijk zien dat de impact van installaties op de milieukosten van een gebouw erg hoog is. Dus tijd voor ACTIE! En laten we dan niet alleen afwachten wat de overheid gaat doen met de rekenmethodiek en eisen. Zelf actie ondernemen door alle partijen. Adviseurs, installateurs en leveranciers in de projecten moeten elkaar uitdagen om de juiste oplossing die leidt tot een gewenst binnenklimaat, energiegebruik met beperkt milieu-impact, te vinden.

Vorig jaar hebben wij 5 tips gedeeld inzake circulair installeren. Deze zijn nog steeds relevant, lees ze na op Week van de Circulaire Economie - Klictet. Hieronder een aantal tips & tools die wij hanteren bij het ontwerpen van meer circulaire installaties:

  • Bepaal een strategie voor je organisatie. Waar wil je als organisatie staan? Wat zijn de doelstellingen die je wilt behalen?
  • Denk groot, bedenk een projectstrategie en maak deze meetbaar. Borg de doelstellingen zodat deze niet om financiële redenen sneuvelen. De waarde van circulair werken zit in de lange termijn. Leg hier dan ook de nadruk op. Dit beter laat dan nooit, maar het liefst zo vroeg mogelijk in de ontwikkeling van een gebouw.
  • Denk praktisch! Wij merken dat een strategie leidend is, maar totaal niet een praktische invulling van een project is. Begin bij het begin en bedenk bij iedere stap/project wat meer circulair is. Iedere stap is er een!
  • Bekijk installatievarianten op basis van ecologische voetafdruk en losmaakbaarheid:
    • Gebruik tools om inzicht te krijgen, zoals ECO 99 index o.b.v. LCA-analyses, bij het maken van keuzes in installatieconcepten, installatieonderdelen, uitvoering en leidingvarianten.
    • Zijn er LCA certificaten van installatiematerialen beschikbaar? Zo niet, stimuleer een onderzoek uit te voeren om dit te verkrijgen.
    • In grote componenten (warmte- en koudeopwekkers, regelkasten etc.) wordt het een uitgebreide studie omdat er veel onderdelen aanwezig zijn. Maar bij onderdelen zoals leidingen, wandcontactdozen enarmaturen is dat al veel eenvoudiger. Ook hiervoor geldt: begin eenvoudig!
    • Houd rekening met de losmaakbaarheid van installaties waardoor producten makkelijker hergebruikt kunnen worden.
  • Netwerk en deel je ervaringen/uitdagingen. Ook in je privésituatie is veel mogelijk.
  • Geef extra aandacht aan leveranciers die voorop lopen. Onze voorwaarde is hierin wel dat het product in Nederland is toegepast en in werking is, en dat het echt een stap voorruit is op de huidige standaard.
  • En vooral: werk samen!

Je ziet het, er is nog veel mogelijk. Belangrijk is het om samen scherp te zijn op mogelijkheden om meer circulaire installaties te ontwerpen. Dat lukt ons niet alleen!