Focus in de bouw voor 2024: circulair, energietransitie, integraal en flexibel

1. Duurzaamheid is de standaard, materiaalgebruik en circulariteit zijn de trend 

De BENG-norm (Bijna Energieneutraal Gebouw) heeft er sinds 2021 voor gezorgd dat nieuwe gebouwen of renovaties energiezuinig zijn. Energiezuinigheid is dus al lang geen keuze meer, maar de standaard. Wel zien we dat de duurzaamheidsambities steeds groter worden. Het gaat niet meer alleen om een laag energieverbruik, zonnepanelen en warmtepompen maar om circulaire ontwerpprincipes en materiaalgebruik. Dit resulteert in gebouwen die niet alleen efficiënter zijn, maar ook een kleinere ecologische voetafdruk hebben. 

In de praktijk: Bij gebouwen met een BREEAM-certificatie wordt bijvoorbeeld het gebruik van materialen met een lage milieu-impact gedurende de volledige levenscyclus van het gebouw gestimuleerd. Dit soort initiatieven zullen alleen maar gaan toenemen. 

2. Netcongestie, energieopslag als antwoord 

Netcongestie blijft de komende jaren grote risico's vormen voor de uitvoering van projecten, maar tegelijkertijd biedt dit ook veel kansen. Om toch te kunnen bouwen zijn verschillende oplossingen te bedenken. Naast slim omgaan met energie (waar, wanneer en hoe), wordt steeds vaker de optie voor energieopslag onderzocht als onderdeel van het totaalpakket aan energieoptimalisatie.  

Met energieopslag van eigen duurzaam opgewekte energie (accu's voor elektrisch, buffers voor thermisch) worden pieken in de energievraag opgevangen. Zo kan energieopslag zorgen voor een back-up in de winter of voor de drukste momenten op het net. Door een groter aandeel eigen opgewekte energie te benutten volstaat een lagere aansluitwaarde waardoor een project misschien toch een aansluiting kan krijgen en dus uitgevoerd kan worden.  

3. Niet het gebouw maar de leefomgeving staat centraal 

Bij bouwplannen wordt niet langer alleen gekeken naar het gebouw zelf maar ook naar de leefomgeving. Projectmanagers en adviseurs dragen een grotere verantwoordelijkheid voor milieu- en ruimtelijke ordeningsaspecten. De focus zal liggen op het waarborgen van duurzame praktijken, het voldoen aan regelgeving en het maximaliseren van de positieve impact van bouwprojecten op hun omgeving, waaronder het vergroten van de biodiversiteit.  

4. Integrale aanpak voor een optimaal resultaat 

In 2024 wordt de focus op comfort en gezondheid in gebouwen nog belangrijker. Het aandeel installaties en techniek in een gebouw wordt steeds groter. Bouwbedrijven zullen een integrale aanpak omarmen om deze aspecten te optimaliseren en te combineren met comfort en gezondheid. Er zal dus steeds integraler geadviseerd worden, van installaties tot bouwfysica en duurzaamheid.  

In de praktijk: Voor een zorgcentrum is vaak de wens een fijne omgeving te realiseren voor de bewoners en medewerkers. Vrijheid, efficiëntie en comfort staan hierbij centraal.  Klimaatinstallaties en zorgdomotica geven hier steeds meer invulling aan. Bekijk dit project voor een voorbeeld: Woonzorgcentrum Eikenhuys

5. Flexibele gebouwen met een langere levensduur 

In plaats van gebouwen te zien als tijdelijke objecten met een beperkte levensduur, richten bouwbedrijven zich op duurzame materialen en constructiemethoden die de levensduur van gebouwen verlengen. Hoogwaardige materialen en doordachte engineering zullen ervoor zorgen dat gebouwen niet alleen langer meegaan, maar ook minder onderhoud vergen, wat de totale eigendomskosten verlaagt.  

Daarnaast veranderen de behoeften van gebruikers en een omgeving door de jaren heen. Bouwprojecten moeten flexibel genoeg zijn om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Dit betekent dat gebouwen multifunctioneel en modulair zijn, waardoor ze gemakkelijk kunnen worden aangepast aan verschillende doeleinden zonder dat er grote verbouwingen of sloop en nieuwbouw nodig zijn. 

Tot slot: BIM 

We hadden het eerder over 5 focuspunten, maar we zoomen ook nog even in op BIM. Voor ons is BIM (Building Information Modeling) niet nieuw maar een standaard stap in onze processen. Wel zien we dat de rol van het BIM-model door de jaren heen is veranderd. BIM wordt niet enkel en alleen meer gebruikt voor het maken van een 3D-model in de ontwerpfase, maar laat ook details zien over materialen, kosten, planning en duurzaamheidsaspecten. 

De kracht van BIM zal in de toekomst verder reiken dan de bouwfase. Het biedt waardevolle informatie voor het beheer en onderhoud van gebouwen gedurende hun levensduur. Als een digitale tweeling van een fysiek bouwwerk, faciliteert BIM niet alleen de bouw van vandaag, maar creëert het ook een solide basis voor de duurzame, geïntegreerde projecten van morgen. 

Groener, slimmer en gezonder dan ooit tevoren 

In 2024 zullen duurzaamheid, technologische ontwikkelingen, de leefomgeving en menselijk welzijn nog meer samenkomen. Deze trends beloven niet alleen een verschuiving in de manier waarop we bouwen, maar ook in hoe we ons verhouden tot onze gebouwde omgeving. De toekomst lijkt groener, slimmer en gezonder dan ooit tevoren.